Ngồi thiền giúp tăng cường sức khoẻ như thế nào?
Có nhiều phương pháp thiền khác nhau, nhưng tựu trung vẫn là giúp người thiền định tập trung chú ý vào một điểm ở trong hoặc ngoài cơ thể, tập trung vào thời điểm hiện tại, hình ảnh hoặc câu “chú” nhất định nhằm đưa cơ thể tiến dần vào tình trạng nhập tĩnh, trong tâm không còn bất cứ ý niệm nào. Thiền là một trong những phương pháp giúp hình thành thói quen tập trung tư tâm trí, tư tưởng để làm đúng công việc. Nó giúp kiểm soát các tình trạng mất cân bằng giữa hưng phấn và ức chế của hệ thần kinh – hậu quả của quá trình sinh hoạt và làm việc căng thẳng. Không những thế, ngồi thiền tăng cường sức khỏe, về cả thể chất lẫn tinh thần:
Ngồi thiền làm giảm các kích thích giác quan
Một trong những yếu tố quan trọng để dễ nhập tâm bằng cách giảm các kích thích bên ngoài quấy nhiễu. Người xưa gọi là “bế ngũ quan”.
Trên thực tế, những quan sát qua điện não đồ cho thấy, chỉ cần nhắm mắt để loại bỏ thị giác là đã giảm được 50% các kích thích từ bên ngoài. Do đó, nhắm mắt lúc ngồi thiền (mắt chỉ cần khép hờ để bảo đảm không có sự căng cơ ở vùng mặt) để giảm sự gây nhiễu từ bên ngoài, giúp tập trung suy nghĩ vào một vấn đề nhất định. Từ đó gây bớt căng thẳng – những suy nghĩ gây hại cho não bộ – giảm các tác nhân gây hại cho sức khỏe.
Thiền định làm giãn mềm cơ bắp, thả lỏng cơ thể hiệu quả
Ngày nay, khoa học đã nghiên cứu rất rõ tác động qua lại giữa 2 yếu tố thần kinh và cơ. Khi thần kinh căng thẳng, trương lực cơ bắp cũng gia tăng. Ngược lại, nếu điều hòa trương lực cơ bắp ở mức thư giãn thì thần kinh cũng sẽ được ổn định. Chúng ta dễ dàng nhận thấy điều này khi quan sát một người đang giận dữ. Khi tức giận, gân cổ nổi lên, cơ bắp căng cứng, bàn tay nắm chặt… Đó là lúc thần kinh quá căng thẳng. Ngược lại, hãy nhìn một người đang ngồi ngủ gật trên xe. Lúc người này thiếp đi là lúc thần kinh thư giãn, tâm không còn ghi nhận ý niệm gì cụ thể; cơ bắp cũng giãn mềm nên đầu dễ dàng ngoẹo sang một bên. Vì vậy, trong quá trình hành thiền, việc chủ động giãn mềm cơ bắp sẽ thúc đẩy nhanh quá trình thư giãn, nhập tĩnh.
Trên thực tế, chỉ cần quan tâm giãn mềm cơ mặt và cơ bàn tay là đủ. Điều này căn cứ vào hai quy luật. Thứ nhất, mặt và hai bàn tay là những vùng phản chiếu, có các điểm tương ứng với toàn bộ cơ thể. Do đó, nếu thư giãn được vùng mặt hay hai bàn tay thì sẽ thư giãn được toàn thân. Thứ hai, theo học thuyết Paplop, khi tập trung gây ức chế thần kinh một vùng hoặc một điểm ở vỏ não (qua hiệu ứng thư giãn) thì sự ức chế này sẽ lan tỏa gây ức chế toàn bộ vỏ não.
Làm giảm sự lo lắng, tăng cường sức khỏe tim mạch
Các nhà nghiên cứu từ ĐH Công nghệ Michigan, Mỹ phát hiện thấy rằng sau 60 phút ngồi thiền, 14 người tham gia có nhịp tim khi thư giãn giảm và giảm tải động mạch chủ. Ngoài ra, ngay sau khi tập thiền và thậm chí 1 tuần sau, nhóm nghiên cứu đã báo cáo mức độ lo âu thấp hơn mức độ trước khi ngồi thiền.
Mặc dù có nhiều tài liệu chứng minh rằng thiền trong một đợt vài tuần giúp giảm lo âu, có rất ít nghiên cứu toàn diện về lợi ích của lợi ích chỉ của một buổi tập thiền. Các nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu ảnh hưởng của việc ngồi thiền lên nhận thức và hệ tim mạch để cải thiện các liệu pháp và can thiệp điều trị lo âu.
Họ đã thiết kế nghiên cứu về thiền chánh niệm gồm 3 buổi. Đầu tiên, trong một buổi định hướng, các nhà nghiên cứu đã đánh giá mức độ lo âu và thực hiện kiểm tra tim mạch bằng cách đo dao động nhịp tim, phân tích sóng xung nhịp.
Sau đó, có một buổi thiền định bao gồm việc lặp lại bài kiểm tra tim mạch cộng với thiền chánh niệm – 20 phút thiền chánh niệm, 30 phút thiền tập trung vào cảm giác trên cơ thể và 10 phút thiền tự hướng dẫn – cũng như lặp lại các phép đo tim mạch ngay sau thiền và 60 phút đó. Và họ đã thực hiện một bài kiểm tra về lo âu một tuần sau khi ngồi thiền.
Khi thiền tập trung vào cảm giác trên cơ thể, người tham gia được yêu cầu tập trung cao độ vào một bộ phận của cơ thể trong một khoảng thời gian bắt đầu với các ngón chân. Bằng cách tập trung vào những phần của cơ thể, một người có thể huấn luyện tâm trí của họ để tập trung vào nhận thức mở rộng từ khoảnh khắc này sang khoảnh khắc tiếp theo.
Cuối cùng các nhà nghiên cứu cho biết nếu như bạn có thể tập trung vào một bộ phận trên cơ thể, bằng cách thực hành thiền mỗi ngày, sẽ dễ dàng đối phó dễ với những căn bệnh kinh niên từ tác hại của stress đem lại. Trên đây là những phân tích lợi ích chính từ việc ngồi thiền giúp tăng cường sức khỏe đề kháng về thể chất cũng như tinh thần, hãy tạo cho mình thói quen ngồi thiền để đẩy lùi mọi tác nhân có thể gây hại cho cơ thể từ ngay hôm nay nhé!